Xu hướng thanh tra và kiểm tra thuế về giá giao dịch liên kết

Hoạt động thanh tra, kiểm tra thuế về giá GDLK thường được thực hiện bởi nhiều cơ quan khác nhau với đội ngũ cán bộ thanh kiểm tra có kiến thức chuyên sâu như cơ quan thuế địa phương, Tổng cục thuế (TCT), Bộ tài chính. Ngoài ra, các cơ quan như Kiểm toán nhà nước và thanh tra chính phủ cũng thực hiện thanh tra về công tác thu thuế, trong đó có xem xét và đưa ra nhiều truy vấn liên quan đến nội dung về giá GDLK. Khi thực hiện thanh kiểm tra thuế, cơ quan thuế thường áp dụng phân tích rủi ro, tập trung các vấn đề thuế có giá trị lớn, rủi ro cao và có xem xét đến bản chất thương mại của giao dịch. Dựa vào thực tiễn thanh kiểm tra thuế trong thời gian qua, có thể thấy đối tượng thanh kiểm tra thuế về giá GDLK thuộc tất cả các ngành nghề kinh doanh và có một hoặc một số đặc điểm sau:

• Không tuân thủ các quy định về lập Hồ sơ xác định giá GDLK và kê khai thông tin về GDLK
• Chưa bị thanh kiểm tra về giá GDLK trong nhiều năm
• Đang trong giai đoạn được hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghệp (TNDN)
• Kết quả hoạt động kinh doanh có nhiều biến động và phát sinh lỗ liên tiếp nhiều năm liền
• Thực hiện các chức năng đơn giản, chịu rủi ro thấp và không thực hiện chức năng quyết định chiến lược nhưng phát sinh lỗ
•  Phát sinh nhiều GDLK trọng yếu
• Có mức giá/ tỷ suất lợi nhuận khác nhau khi bán cùng bán sản phẩm hoặc dịch vụ, hoặc sản phẩm hoặc dịch vụ hoặc sản phẩm hoặc dịch vụ tương tự cho các bên liên kết và bên độc lập.

Thực hiện giao dịch với các bên liên kết tại các quốc gia có thuế suất TNDN ưu đãi (thiên đường thuế) Thực hiên các GDLK có giá trị lớn như phí bản quyền, phí dịch vụ nội bộ tập đoàn, mua tài sản cố định, giao dịch lãi vay và các loại hình giao dịch tương tự...

Trong bối cảnh các tranh chấp thuế và giá GDLK dang ngày càng gia tăng ở Việt Nam và thực tế các cơ chế giải quyết tranh chấp tranh chấp được xem là chưa thực sự hiệu quả, việc người nộp thuế hoàn thành nghĩa vụ tuân thủ về giá GDLK và chuẩn bị sẵn sàng Hồ sơ xác định giá GDLK cùng với các thông tin liên quan để cung cấp cho cơ quan thuế đúng thời hạn là yếu tố rất quan trọng. Hơn nữa, việc người nộp thuế nắm bắt quy trình thanh, kiểm tra, xu hướng thanh, kiểm tra và các yêu cầu, truy vấn điển hình của cơ quan thuế đồng thời chủ động soát xét giá GDLK để phát hiện các rủi ro liên quan và thực hiện điều chỉnh kịp thời trước khi kết thúc năm tài chính và trước các cuộc thanh tra, kiểm tra thuế là rất cần thiết.